Kombine Taşımacılık Nedir? (Avantajları)

Kombine taşımacılık, birden fazla taşıma yolunun bir araya getirilmesiyle gerçekleşen lojistik faaliyetidir. Süreçte; kara yolu, demir yolu, deniz yolu ve hava yolu gibi farklı taşıma seçenekleri birbirleriyle entegre edilir.

Geleneksel taşımacılık yöntemleri genel olarak tek bir lojistik seçeneğinin tercih edilmesiyle gerçekleşir. Kombine taşımacılık ise çoklu taşıma imkanı sağlayan bir model olarak ön plana çıkar. En az 2 farklı yolun kullanıldığı modelde yaygın olarak kara yolu ve deniz yolu tercih edilir. Firmalar için düşük maliyetli ve güvenilir bir taşıma modeli olması, son yıllarda daha fazla tercih edilmesini sağlamıştır.

Kombine Taşımacılık Belgesi Nedir?

Kombine taşımacılık belgesi (CTD); gönderen ve alacak taraflar, yükün türü, ağırlığı, ambalaj ve geçiş noktaları gibi bilgileri içeren bir evraktır. Sürecin tüm aşamalarında kullanılması gereken belge, yüklerin başlangıç noktasından varış aşamasına kadar hangi taşıma yolları ve hangi süreçler dahilinde taşınacağını açıkça gösterir. Kombine taşıma konşimentosu, birleşik taşımayı yapan firma tarafından düzenlenir.

Kombine Taşımacılık Belgesinde Hangi Bilgiler Yer Alır?

Belgede öncelikle yükü gönderen ve alacak tarafların; isim/unvanları, adresleri, iletişim bilgileri yer alır. Yükün türü, ağırlığı, boyutları, miktarı ve ambalaj bilgileri de evrakta bulunması gereken detaylar arasındadır. Bununla birlikte taşıma yollarına, geçiş noktalarına, ne zaman taşınacağına, güvenlik önlemlerine, sigorta ve maliyetlere de değinilmesi gerekir.

Kombine Taşımacılığın Avantajları Nelerdir?

Kombine taşımacılığın özellikleri arasında öncelikle sürecin tek bir firma tarafından yönetilmesi ön plana çıkar. Bu sayede ana firma, lojistik faaliyetlerinde farklı taşeronlarla uğraşmadan sevkiyatı gerçekleştirebilir.

Diğer avantajları ise aşağıdaki gibidir:

• Tüm ürünler, kendi özelliklerine, saklanma ve iletilme koşullarına göre en uygun ulaştırma yolları üzerinden taşınır.
• Birden fazla eşyanın konsolidasyonu ve kombinasyonu sağlanır.
• Yükleme ve dağıtım sürecinde esneklik imkanı tanır.
• Birden fazla taşımacılık yönteminin birleştirilmesiyle en optimize seçenekler belirlenir.
• Ağır taşımalarda maliyet avantajı sunar.
• Deniz yolu ve demir yolu gibi güvenilir yöntemler tercih edilir.
• İşletmeler için özel olarak taşıma zinciri ve optimizasyon yapılır.
• Tüm süreç; teknolojik, hukuki, mali ve organize bir temele dayanır.  

Çoklu taşımacılık, lojistiğin her birimi için farklı firmalarla görüşmek ve ayrı fiyat politikalarına tabi tutulmak gibi dezavantajları da ortadan kaldırır. Tek bir kurumla sözleşme yapıldığı gibi işlemlerin güvenilir ve sağlıklı bir şekilde yürütüleceğine dair evrak hazırlanır. Kombine taşımacılık belgesi, şirketlerin malların çıkış noktasından sevkiyatına kadar her detaya hakim olmasını sağlar.

Kombine Taşımacılığın Zayıf Yönleri Nelerdir?

Kombine taşımacılığın pek çok avantajı olmakla birlikte bazı riskleri de bulunur.

Dezavantajları ve dikkat edilmesi gerekenler şu şekildedir:

• En az iki lojistik yolu kullanıldığı için sürecin koordinasyonunu sağlamak nispeten zordur.
• Farklı taşımacılık şirketlerinin organize edilmesi ve entegrasyonu, geleneksel sistemlere göre daha karmaşıktır.
• Lojistik ağları değişirken elleçleme yapıldığı için yüklerin zarar görme riski vardır.
• Gümrük işlemleri ve bürokratik süreçler uzayabilir.
• Kombine taşımacılık yönetmeliği değişiklik gösterebileceği için tüzük ve düzenlemelerin yakından takip edilmesi gerekir.

Kombine lojistik faaliyetlerinde hem taşıma yollarının entegre edilmesi hem de malların yardımcı ekipmanlarla aktarımının yapılması zor bir süreçtir. Bu nedenle uzman ve profesyonel ekipler tarafından organize edilmesi oldukça önemlidir.

Kombine Taşımacılığın Türleri Nelerdir?

Unimodal, Intermodal, Multimodal ve Combined olmak üzere farklı taşımacılık türleri vardır. Her birinin benzer özellikleri olduğu gibi birbirlerinden ayrılmalarına neden olan bazı faktörler bulunur.

Unimodal Transport (Tek Modlu Taşımacılık)

Unimodal transport; bir ya da birden fazla taşımacının, tek bir taşıma modeli kullanarak gerçekleştirdiği sevkiyattır. Bu nedenle tek modlu olarak da adlandırılır. Kullanılan taşıma modları ise kara yolu, deniz yolu, demir yolu ve hava yolu gibi farklı ağlardan oluşur.

Intermodal Transport (Modlar Arası Taşımacılık)

Intermodal transport; birden çok araç ve taşıma yolunun kullanıldığı bir lojistik modelidir. Taşıyan taraf, lojistiğin bir bölümünden veya tamamından sorumlu olabilir. Şirketlerin sadece kendi gerçekleştirdiği sevkiyatın sorumluluğunu üstlenmesi halinde “Parçalı Taşıma” olarak adlandırılır. Bu süreçte hazırlanması gereken evraklar da sorumluluğun paylaşımına göre değişiklik gösterir.

Multimodal Transport (Çoklu Taşımacılık)

Multimodal transport; farklı taşıma araçları ve birden fazla lojistik türünden yararlanılan bir modeldir. Birleşmiş Milletler Çoklu Taşımacılık Konvansiyonu kapsamındaki maddelere göre gerçekleştirilir. Taşımanın büyük bir bölümünde deniz veya demir yolu tercih edilirken kısa mesafelerde kara yolu kullanılır.

Combined Transport (Kombine Taşımacılık)

Combined transport sistemi, en az iki ulaşım modunun entegre bir biçimde kullanılmasıyla gerçekleştirilen taşıma faaliyetleridir. Uzun mesafede deniz ve hava yolu tercih edilirken kısa mesafelerde genellikle kara yolu kullanılır.

Kombine Taşımacılığın Temelleri Nelerdir?

Kombine taşımacılık, farklı bileşenlerin birbirini takip ettiği bir lojistik zinciridir. Yükler, taşıma birimleri arası aktarımlar sonucunda hedef alıcıya teslim edilir. Sürecin temelleri ise taşıma araçları, terminalleri ve üniteleri olmak üzere 3 farklı başlıkta ele alınabilir.

Taşıma Araçları

Taşıma araçları farklılık göstermekle birlikte yaygın olarak kamyon, gemi, tren ve uçak kullanılır.

Kamyon

Kamyonlar, başlangıç noktasından malların terminallere ve buradan depolara sevk edilmesinde faydalanılan araçlardır. Sürece göre değişiklik gösterse de genellikle taşıma başlangıcı ve sonlandırılması esnasında tercih edilir.

Tren

Kara yoluna getirilen sınırlandırmalardan dolayı demir yolu ağı, kombine taşımacılıkta daha fazla kullanılır. Trenler, çok sayıda konteyneri tek seferde taşıyabildiği için diğerlerine kıyasla daha avantajlıdır.

Gemi

Tam konteyner gemileri, teknolojik donanımları sayesinde malların kısa süre içerisinde yüklenmesine imkan tanır. Efektif yapılarından dolayı limanda kalma süreleri de daha kısadır. Bununla birlikte gemi taşımacılığında kara yolu çekicisi kullanılıyorsa Ro-Ro taşımacılık olarak adlandırılır. Çekicisiz taşımalarda ise konteyner ve palet gibi taşıma birimleri kullanılır.

Uçak

Uçak, hacmi düşük ancak değeri yüksek olan malların transferinde yaygın olarak tercih edilir. Zaman konusunda önemli bir avantaj sağlasa da en maliyetli taşımacılık türüdür. Tamamlayıcı taşıma türü olarak ise genellikle kara yolu kullanılır.

Taşıma Terminalleri

Kombine taşımacılıkta terminal, en az iki taşımacılık modelini birbirine bağlayacak yapıda olmalıdır. Bu nedenle hem kara yolu hem de demir yolunu bağlayan özel donanımlı terminaller sürecin önemli bir parçasıdır.

Taşıma Üniteleri

Taşıma üniteleri; konteyner, palet ve treylerdir. Kombine taşımacılık için en uygun ünite ise konteynerdir. Malların yükleme terminalinde yeniden elleçlenmeden farklı bir araca aktarılmasını mümkün kılan konteynerler, 15 tonluk yükün dakikalar içerisinde boşaltılmasına imkan tanır.

Kombine Taşımacılık Nasıl Yapılır?

Kombine taşımacılık yapmak için öncelikle malzemelerin belirlenmesi, nakliyeye uygun şekilde ambalajlanması ve taşıyıcı seçilmesi gerekir. Taşıyıcı seçerken birden fazla araca sahip olmasına dikkat edilmelidir. Firma, kara yolu, deniz yolu veya demir yolu gibi seçeneklerden en az ikisi için uygun donanımlara sahipse kombine taşımacılık yapılması mümkündür.

Malzemelerin hazırlanması ve taşıyıcı firmanın seçilmesi ardından süreç, malların teslim edilmesiyle devam eder. Malzemelerin taşınacağı yollar ve araçlar; türlerine, ağırlıklarına ve özelliklerine göre belirlenir. Aynı zamanda firma, kombine taşımacılık belgesi düzenlemelidir.

Yükün teslim noktasına ulaşması için iki veya daha fazla taşıma modu kullanılır. Önce kamyonla alınarak gemi veya trenle taşınması ya da varış noktasına kamyonla ulaşması mümkündür. Hedef noktaya ulaşıldığında taşıyıcı firma karşı tarafa bilgi verir, mallar teslim alınır ve süreç bu şekilde sona erer.