Elleçleme (Handling) Süreci Nedir? Nasıl Yapılır?

Elleçleme (Handling), lojistik ve depolama süreçlerinde malların taşınması, yüklenmesi, boşaltılması, istiflenmesi, ayrılması ve paketlenmesi gibi işlemleri kapsayan bir faaliyettir. 

Elleçleme işlemleri manuel olarak insan gücüyle veya otomatik sistemlerle makineler kullanarak gerçekleştirilebilir. Manuel elleçleme çalışanların ergonomik koşullarını ve iş güvenliğini ön planda tutar. Özellikle elle kaldırma ve taşıma işlemlerinde çalışanların ergonomik prensiplere uygun hareket etmeleri gerekmektedir. Otomatik elleçleme ise konveyör bantlar, forkliftler ve robotlar gibi ekipmanlarla yapılır.

Elleçleme (Handling) Faaliyetleri Nelerdir? Neden Önemlidir?

Elleçleme faaliyetleri, lojistik ve depolama süreçlerinde malların fiziksel hareketlerini ve işlemlerini kapsar. 

Elleçleme süreci aşağıdaki faaliyetleri kapsar:

• Taşıma: Malların bir noktadan diğerine güvenli ve verimli bir şekilde aktarılması.
• Yükleme ve Boşaltma: Malların taşıma araçlarına yüklenmesi ve varış noktasında boşaltılması.
• İstifleme: Malların depolama alanlarında düzenli ve güvenli bir şekilde yerleştirilmesi.
• Ayrıştırma ve Sınıflandırma: Ürünlerin türlerine, boyutlarına veya gönderim adreslerine göre ayrılması ve düzenlenmesi.
• Paketleme: Ürünlerin korunması ve taşınması için uygun ambalajlarla sarılması.
• Paletleme: Ürünlerin paletler üzerine yerleştirilerek taşınmaya hazır hale getirilmesi.
• Etiketleme: Ürünlerin tanımlanması ve izlenmesi için gerekli bilgilerin etiketlenmesi.
• Depolama: Malların belirli bir süre için uygun koşullarda saklanması.
• Sipariş Toplama: Müşteri siparişlerine göre ürünlerin depodan toplanması ve sevkiyata hazırlanması.
• Kalite Kontrol: Ürünlerin hasar veya eksiklik açısından incelenmesi ve gerekli önlemlerin alınması.

Elleçleme süreçlerinin tamamı, ürünlerin hasarsız ve zamanında teslim edilmesi için kritik öneme sahiptir. Doğru elleçleme yöntemlerinin kullanılması, lojistik süreçlerin etkin yönetilmesini sağlar.

Malzeme Elleçleme Ekipmanları Nelerdir?

Malzeme elleçleme ekipmanları kısaca lojistik ve depolama süreçlerini kolaylaştıran araçlardır. 

Başlıca elleçleme ekipmanları şunlardır:

• Forkliftler: Ağır ve paletli yüklerin taşınmasında yaygın olarak kullanılır.
• Vinçler: Ağır ve büyük boyutlu yüklerin kaldırılması ve taşınması için idealdir.
• Konveyör Bantları: Malzemelerin sürekli bir akış içinde taşınmasını sağlar.
• Palet Jakları: Küçük çaplı yüklerin taşınması ve depolanması için kullanılır.
• Otomatik Yönlendiriciler: İnsansız çalışan sistemler olup, engellere takılmadan elleçleme işleminin yapılmasına olanak tanır.
• Çekici Traktörler: Römork ve vagon gibi araçları bir yerden başka bir yere taşımak için kullanılır.

Bu ekipmanlar, elleçleme işlemlerinin daha hızlı ve verimli bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlamaktadır. Özellikle limanlarda konteyner elleçleme makineleri gibi özel ekipmanlar kullanılır. 

Elleçleme (Handling) Prensipleri 

Elleçleme prensipleri, malzemelerin verimli, güvenli ve etkili bir şekilde taşınmasını ve depolanmasını sağlayan kurallar bütünüdür. 

Bu prensipler malzeme elleçleme süreçlerinde en iyi uygulamaların benimsenmesini sağlamaktadır:

• Yükün Stabilitesi: Yükler güvenli bir şekilde taşınabilmek için stabil durumda olmalıdır.
• Ergonomi: Operatörlerin güvenliği ve konforu göz önünde bulundurulmalıdır.
• Zaman Yönetimi: Elleçlemenin hızlı ve verimli bir şekilde gerçekleştirilmesi gerekir.
• Hasar Minimizasyonu: Malzemelerin hasar görmemesi için uygun ekipman ve teknikler kullanılmalıdır.

Elleçleme Nerede Yapılır?

Elleçleme işlemleri genellikle antrepolar, gümrük sahaları, serbest bölgeler ve depolama alanları gibi yerlerde gerçekleştirilir. 

Malzeme Elleçleme Kimler Tarafından Yapılmalıdır?

Malzeme elleçleme işlemleri, genellikle bu alanda uzmanlaşmış profesyoneller tarafından gerçekleştirilmelidir. 

Özellikle gümrükte ve depolama alanlarında yapılan elleçleme işlemlerinde belirli kurallara uygun olarak hareket etmek gerekmektedir. Güvenli ve verimli bir çalışma için tecrübeli kişilerin tercih edilmesi önemlidir.

Elleçleme Belirsizliği Ne Demek?

Malzemelerin taşınması ve depolanması sırasında karşılaşılan beklenmedik durumlara ve risklere elleçleme belirsizliği denir.

Malzemelerin hasar görmesi, teslimat sürelerinin uzaması veya lojistik süreçlerin aksaması gibi elleçleme belirsizlikleri olumsuz sonuçlara yol açabilir. 

Elleçleme sürecindeki belirsizliklerin minimize edilmesi, planlama ve risk yönetimi stratejilerinin doğru bir şekilde uygulanması ile mümkündür. 

Elleçleme Verimliliği İçin İpuçları

Elleçleme işlemlerinde verimliliği artırmak ve sürekli iyileştirme yaklaşımını desteklemek için bazı ipuçlarına dikkat edilmelidir. 

Malzeme elleçlemede verimliliğini artırmak için aşağıdaki stratejiler uygulanabilir:

• Süreç Optimizasyonu: Elleçleme süreçlerinin baştan sona analizi, iyileştirme fırsatlarını belirlemek adına önemlidir. Hangi aşamalarda gecikmeler yaşandığı, verimsizlik noktaları ve iyileştirme potansiyelleri tespit edilmelidir.
• İletişim ve Koordinasyon: Ekipler arasındaki etkili iletişim ve koordinasyon, elleçleme işlemlerinde verimliliği artırır. Ekip üyelerinin  görev ve sorumlulukları net bir şekilde belirlenmeli, ekip içi iletişim güçlendirilmelidir.
• Otomasyon ve Teknolojik Çözümler: Otomatik depolama sistemleri, elleçleme faaliyetlerini otomatikleştirir, ürünlerin depolanması ve çıkarılmasını hızlandırır.
• IoT ve Sensörler: Elleçleme ekipmanlarına entegre edilen IoT cihazları ve sensörler, süreçleri izlemek, veri toplamak ve performansı optimize etmek adına kullanılır. 

Süreç optimizasyonu, ekip çalışması ve teknolojik çözümler, lojistik ve depo yönetimi alanında elleçleme verimliliğini maksimize etmeye yardımcı olur.

Elleçleme Maliyeti Nedir?

Elleçleme maliyeti, elleçleme işlemleri (taşıma, yükleme, boşaltma vb.) sırasında ortaya çıkan işçilik ücretleri, kullanılan ekipmanların tüketim giderleri ve ilgili diğer masrafları kapsar. 

Ayrıca hammadde için vaktinden evvel ödenen sermaye gideri üzerinden hesaplanan vade farkı da elleçleme maliyetine dahil edilebilir.

Limandaki Elleçleme Ücreti Ne Kadardır?

Limanlardaki elleçleme ücretleri, konteyner boyutu, yük türü ve liman tarifelerine göre değişiklik göstermektedir. 

DP World Yarımca Limanı’nda 20’lik bir konteyner için kapı çıkış ücreti 98 USD olarak belirlenmiştir. Tehlikeli yükler (IMDG) için standart ücretlere ek olarak %20 oranında ek ücret talep edilmektedir. Reefer (soğutmalı) konteynerler için kapı çıkış ücreti 108 USD olarak uygulanmaktadır.