Ek Mali Yükümlülük Nedir?

Bu yazımızda, ek mali yükümlülüklerin ne demek olduğunu, nasıl hesaplandığını, hangi ülkelerde geçerli olduğunu ve kapsamını detaylı bir şekilde ele alınmaktadır. 

İthalatçı firmalar için temel bir başvuru kaynağı niteliğindeki yazımızda, konuyla ilgili sıkça sorulan sorulara da yanıt bulabilirsiniz.

Ek Mali Yükümlülük Nelerdir?

İthalat işlemlerinde karşılaşılan önemli mali düzenlemelerden biri olan ek mali yükümlülükler, yerli üreticiyi korumak ve adil ticaret ortamı sağlamak amacıyla uygulanan önemli bir vergi türüdür. 

Ek mali yükümlülüklerin doğru bir şekilde beyan edilmesi için ithalatçı firmalar, gümrük işlemleri sırasında Ek-7 Bildirim Yükümlülüğü Taahhütnamesi düzenleyerek yükümlülüklerini yerine getirmelidir. Eğer eksik ödeme veya yanlış beyan tespit edilirse, gümrük idaresi tarafından tebliğ aracılığıyla firmalara resmi tebligat gönderilerek gerekli düzeltmeler talep edilir. 

İthalat işlemleri sırasında oluşan maliyetlerin artışına neden olurken, bu tutarlar muhasebe kayıtlarında “Gümrük Vergileri ve Diğer Mali Yükümlülükler” hesabına borç kaydedilir. Ek olarak yatırım teşvik belgesi kapsamında ithalat yapan firmalar, belirli koşulları sağladıklarında ek mali yükümlülüklerden muaf tutulabilir, böylece yatırımlarının maliyetini düşürebilirler.

Ek Mali Yükümlülüğün Kapsamları  

Ek mali yükümlülük, ithalat işlemlerinde uygulanan ve yerli üreticiyi korumayı amaçlayan ek vergilerdir. Bu yükümlülüklerin kapsamı şu şekildedir:

• Menşe Ülke: İthal edilen ürünün üretildiği ülke, ek mali yükümlülüğün uygulanmasında belirleyici bir faktördür.
• Ürün Grubu: Tekstil, otomotiv gibi belirli sektörlerdeki ürünler, ek mali yükümlülüğe tabi olabilir.
• İthalat Rotası: Ürünün hangi ülke veya bölge üzerinden ithal edildiği, ek mali yükümlülüğün uygulanmasını etkileyebilir.
• Ticaret Anlaşmaları: Türkiye’nin diğer ülkelerle yaptığı serbest ticaret anlaşmaları, ek mali yükümlülüğün uygulanıp uygulanmayacağını belirler.
• Gümrük Vergisi Oranları: Standart gümrük vergisi oranları ile gelişmekte olan ülkelere uygulanan oranlar arasındaki fark, ek mali yükümlülüğün hesaplanmasında kullanılır.

Ek Mali Yükümlülük Hangi Ülkelerde Geçerli?

Ek mali yükümlülüğün geçerli olduğu ülkeler, kapsamları ve uygulama nedenleri aşağıdaki gibidir: 

Ek Mali Yükümlülük Matrahı Nasıl Hesaplanır?

Ek mali yükümlülük KDV matrahı, ithal edilen eşyanın gümrük kıymeti üzerinden hesaplanır. 

Gümrük kıymeti, eşyanın satış bedeline; navlun, sigorta ve diğer ilgili masrafların eklenmesi ile belirlenir. Bu toplam tutar, ek mali yükümlülüğün hesaplanmasında temel alınır. 

Örneğin, FOB bedeli 10.000 TL olan bir eşyanın yurt dışı navlun bedeli 1.000 TL ve sigorta bedeli 100 TL ise, gümrük kıymeti 11.100 TL olacaktır. 

Ek Mali Yükümlülük Gümrük Vergisi Midir?

Ek mali yükümlülük, ithalat işlemlerinde uygulanan ve gümrük vergisine ek olarak alınan bir mali yükümlülüktür. 

İlave Gümrük Vergisi İle Ek Mali Yükümlülük Arasındaki Fark Nedir?

İlave gümrük vergisi (İGV) ve ek mali yükümlülük (EMY), ithalat işlemlerinde uygulanan iki farklı mali yükümlülüktür. 

İGV, mevcut gümrük vergisi oranına ek olarak alınan ve usul yönünden gümrük vergisine tabi olan bir vergidir. EMY ise, yerli üreticiyi korumak ve ithalat kaynaklı vergi kayıplarını önlemek amacıyla, gümrük vergisi dışında alınan bir yükümlülüktür. 

Ek Mali Yükümlülük Ticaret Politikası Önlemi Midir?

Ek mali yükümlülükler, genellikle ticaret politikası önlemleri olarak değerlendirilmemektedir. Ticaret politikası önlemleri; damping ve sübvansiyona karşı vergiler, korunma önlemleri ve gözetim önlemleri gibi uygulamaları içerir. Ek mali yükümlülükler ise, özellikle Türkiye’nin Avrupa Birliği ile Gümrük Birliği anlaşması çerçevesinde ortaya çıkan tarife farklılıklarını telafi etmek amacıyla uygulanır.