Demuraj (Sürastarya) Nedir?

Demuraj, gemi veya konteynerin limanda belirlenen sürenin ötesinde kalması nedeniyle ödenen bir tür gecikme ücretidir. Denizcilikte demuraj, ithalatçı veya ihracatçının taşıma sırasında belirlenen serbest süreyi aşmasıyla devreye girer. 

Demuraj, yalnızca konteyner bazlı gecikmelerde değil, evrak eksikliği veya gümrükte yaşanan sorunlar gibi operasyonel aksaklıklar nedeniyle de uygulanabilir. Gemi limanda ne kadar fazla beklerse, her ek gün için taşıyıcıya veya limana ödenecek ücret artar. 

Demuraj Süresi Nasıl Başlar?

Demuraj süresi, genellikle konteynerlerin boşaltılmaya başladığı ilk günden itibaren hesaplanır ve boş konteynerin taşıyıcıya veya terminale teslim edildiği gün sona erer. Bu süreçte evrak eksiklikleri veya gümrük işlemlerindeki gecikmeler nedeniyle serbest sürenin aşılması durumunda her geçen ek gün için demuraj masrafları artar.

Serbest süre konteynerlerin limanda ücretsiz kalabileceği süreyi ifade eder ve bu süre çoğunlukla 4 ila 7 gün arasında değişir. Soğutmalı konteynerlerde ise serbest süre daha kısadır ve genellikle 5 gün olarak belirlenir.

Demuraj Ve Ardiye Arasındaki Fark

Demuraj ve ardiye kavramları, lojistik sektöründe sıkça karşılaşılan ancak birbirinden farklı anlamlar taşıyan iki önemli maliyet unsurudur. 

Tabloda her iki terimin temel farkları özetlenmiştir:

Dispeç ile Demuraj Arasındaki Fark Nedir?

Dispeç uygulaması, geminin limanda geçirdiği sürenin kısaltılması ve yük boşaltma işlemlerinin hızlandırılması için gemi sahiplerine yapılan ödemeyi ifade eder. Demuraj ise serbest sürenin aşıldığı her ek gün için ithalatçıdan alınan bir ceza bedelidir. 

Bu iki terim, yükleme ve boşaltma süreçlerine göre farklı amaçlarla kullanılır ve aşağıdaki tabloda özetlenmiştir:

Demuraj Ücreti (Sürastarya) Ne Kadar?

Günlük demuraj ücreti konteyner başına ortalama 75 ila 300 dolar arasında değişebilir. 

Demuraj ücreti genellikle taşıma sözleşmesine göre belirlenir ve gemi boyutları, liman tarifeleri, konteyner türü gibi birçok faktöre bağlıdır. Gecikme süresi uzadıkça bu maliyet artarak ciddi ek masraflara neden olabilir.

Demuraj Ücreti Nasıl Hesaplanır?

Demuraj ücreti, konteynerin bekleme süresi, türü, boyutu ve liman tarifeleri gibi faktörlere göre değişir. Serbest süreyi aşan her geçen gün için demuraj ücreti uygulanır.

Demuraj ücreti hesaplarken bazı temel faktörler göz önünde bulundurulur:

1. Gecikme Süresi: Serbest süre sonrası geçen gün sayısı belirlenir.
2. Konteyner Türü ve Boyutu: 20’lik veya 40’lık konteynerler için farklı günlük ücretler uygulanır.
3. Liman ve Taşıyıcı Tarifeleri: Liman ve taşıyıcı firma politikalarına göre ücretlendirme farklılık gösterir. Bazı firmalar hafta bazında hesaplama yaparak geciken gün başına maliyet belirler.

Demuraj Ücreti = (Geciken Gün Sayısı) x (Konteyner Başına Günlük Ücret)

Örnek = Formüle göre 10 gün boyunca teslim alınmayan bir 20 ft’lik konteyner için, günlük ücret 100 dolar olarak belirlenmişse; 

Toplam Demuraj Ücreti = 10 x 100 = 1.000 USD olacaktır.

Demuraj Bedelini Kim Belirler? Ücret Kime Ödenir?

Demuraj bedeli, konteyner taşıyıcıları (carrier) tarafından belirlenir ve taşıma sözleşmesine bağlı olarak düzenlenir. Demuraj faturası, taşıyıcılar tarafından hazırlanır ve müşteriler ile paylaşılır. Anlaşma yoksa liman kuralları veya ticari gelenekler devreye girer.

Demuraj ücretini, taşıma sürecini aksatan ve konteyneri zamanında teslim etmeyen taraf öder. İthalat veya ihracat süreçlerinde, konteyner limanda fazla beklediğinde alıcı taraf bu bedeli ödemekle yükümlü olur. 

Demuraj Ücretinden Nasıl Kaçınılabilir?

• Doğru Planlama: Sevkiyat sürecini önceden planlamak, konteynerlerin zamanında boşaltılmasını sağlar ve olası gecikmelerin önüne geçer. Alternatif planlar hazırlamak da beklenmeyen durumlarda faydalıdır.
• Gümrük İşlemlerini Hızlandırmak: Evrakların tam ve doğru şekilde hazırlanması, gümrük işlemlerinde yaşanabilecek aksaklıkları önleyerek gereksiz demuraj maliyetlerini engeller.
• Taşıyıcı ile İletişim: Nakliye firması ve liman yetkilileri ile düzenli iletişim kurmak, konteynerlerin varış durumunu ve limanda kalma süresini kontrol etmeye yardımcı olur.
• Serbest Sürelerin Etkili Kullanımı: Her konteyner için tanımlanan serbest süreyi (genellikle 5-7 gün) aşmadan yükleri limandan almak demuraj masraflarını önler.
• Konteyner Takibi: Gemi ve konteynerlerin durumunu sürekli izleyerek, operasyonların aksamadan yürütülmesini sağlamak önemlidir. Takip sistemleri kullanarak konteyner pozisyonlarını izlemek gecikme riskini azaltır.
• Özel İzinlerin Kullanımı: Gecikme riski yüksek olan hassas yüklerde fazladan ücretsiz gün talep etmek, serbest sürenin esnekliğini artırır.

Firmalar bu önlemleri alarak, demuraj ücretlerinden kaynaklanan maliyetleri en aza indirebilir ve operasyonlarını daha verimli hale getirebilir.