- 11 Mart 2024
- Yayınlayan: ondokuzon
- Kategori: Kategori Blog
Uluslararası ticaretin temel taşlarından biri olan teslim şekilleri, alıcı ve satıcı arasındaki
sözleşmelerde malın teslim yerini, masrafların ve risklerin nasıl paylaşılacağını belirler. Bu
yazımızda, dış ticarette sıkça kullanılan teslim şekillerinden biri olan DAP (Delivered At Place)
üzerinde duracağız.
DAP teslim şeklinin ne olduğunu, avantaj ve dezavantajlarını, hem satıcı hem de alıcı için
sorumlulukları ve bu teslim şeklinin tercih edilme nedenlerini ayrıntılı bir şekilde ele alacağız.
Incoterms Nedir?
Uluslararası ticaretin en önemli yönlerinden biri, alıcı ve satıcı arasında malın teslimat
koşullarını belirlemektir. Bu bağlamda, Incoterms (Uluslararası Ticaret Terimleri), 1936 yılından
bu yana Uluslararası Ticaret Odası (ICC) tarafından yayımlanan ve dünya çapında kabul gören
bir dizi ticaret kuralıdır.
Incoterms, alıcı ve satıcıların malların teslimatında karşılaşabilecekleri riskleri, maliyetleri ve
yükümlülükleri açıkça tanımlar. Bu terimler, uluslararası ve yerel ticaret anlaşmalarında standart
bir dil olarak hizmet eder, böylece taraflar arasındaki anlaşmazlıkları en aza indirir.
DAP Teslim Şekli Nedir?
DAP, Uluslararası Ticaret Odası tarafından belirlenen Incoterms kapsamında bir teslim şeklidir.
DAP taşıma şekli, satıcının malları, alıcının belirlediği varış yerine getirerek teslim etmesini
öngörür. Bu süreçte, satıcı malların varış yerine kadar olan tüm taşıma masrafları ve risklerini
üstlenir. Ancak, varış noktasında gümrükleme işlemleri ve ilgili vergiler, alıcı tarafından
karşılanır.
DAP, uluslararası taşıma şekilleri arasında, hem satıcı hem de alıcı için belirli yükümlülüklerin
net bir şekilde tanımlandığı, gönderi sürecinde esneklik sağlayan bir yöntemdir. Bu, dış ticarette,
özellikle farklı ülkeler arasındaki ticarette, tarafların riskleri ve maliyetleri önceden bilmelerine
olanak tanır, böylece daha güvenilir ve düzenli bir ithalat ve ihracat işlemi gerçekleştirilir.
DAP Açılımı Ne Demek?
DAP, “Delivered At Place” ifadesinin kısaltmasıdır ve Türkçe’de “Belirlenen Yerde Teslim”
anlamına gelir.
Bu teslim şekli, satıcının malı, alıcının belirlediği bir noktada, ithalat için gümrüğe sunulmamış
şekilde teslim etmeyi taahhüt ettiği anlamına gelir. Bu, global ticarette yaygın olarak tercih edilen
esnek ve açık bir teslimat yöntemidir.
DAP Teslim Şeklinin Özellikleri Nelerdir?
DAP taşıma şeklinin belirgin özellikleri, bu yöntemin dış ticarette sık tercih edilmesinin temel
nedenleridir. Bu özellikler arasında:
● Kapsamlı Sorumluluk: Satıcı, malın alıcı tarafından belirlenen varış yerine kadar olan
tüm taşıma ve teslimat masraflarını ve risklerini üstlenir.
● Gümrük İşlemleri: Gümrük işlemleri ve ilgili vergiler, ithalat ülkesinde alıcı tarafından
karşılanır. Bu, malın alıcı ülkesine giriş yapılana kadar satıcının sorumluluğunda olduğu
anlamına gelir.
● Esneklik: Alıcı ve satıcı arasında teslimat noktası konusunda esneklik sağlar. Taraflar,
alıcının lojistik ve dağıtım planına uygun bir teslimat noktası üzerinde anlaşabilirler.
● Riske Karşı Koruma: Malın taşınması sırasında karşılaşılabilecek riskler, satıcının
sorumluluğundadır. Bu, alıcı için belirsizlikleri azaltır ve maliyet planlaması yapmayı
kolaylaştırır.
DAP, özellikle uluslararası alanda, farklı ülkelerin gümrük ve taşıma prosedürleri göz önünde
bulundurulduğunda, hem alıcı hem de satıcı için önemli avantajlar sunan bir teslimat yöntemidir.
DAP Teslim Şeklinin Avantajları Nelerdir?
DAP teslim şeklinin birçok avantajı bulunmaktadır, bu avantajlar özellikle uluslararası ticarette
önemli faydalar sunar:
● Esneklik: Alıcı ve satıcı için teslimat noktasının esnek belirlenmesi mümkündür.
● Maliyet Kontrolü: Satıcı, malların teslim edileceği yere kadar olan taşıma ve lojistik
maliyetlerini daha iyi kontrol edebilir.
● Risk Yönetimi: Malın teslim edildiği noktaya kadar tüm riskler satıcı tarafından taşınır,
bu sayede alıcılar riskleri minimuma indirir.
● Gümrük İşlemleri: Alıcı, varış ülkesindeki gümrük işlemleri üzerinde tam kontrol sahibi
olur, bu da ithalat işlemlerini daha iyi planlamasına olanak tanır.
Bu avantajlar, DAP teslim şeklinin özellikle karmaşık lojistik gereksinimleri olan uluslararası
ticaret işlemlerinde tercih edilmesinin ana sebeplerindendir.
DAP Teslim Şeklinin Dezavantajları Nelerdir?
DAP teslim şeklinin dezavantajları da bulunmakta olup, bu dezavantajlar şunlardır:
● Gümrük İşlemleri ve Masrafları: Alıcı, varış noktasındaki gümrük işlemleri ve ilgili
masraflardan sorumlu olup, bu süreç karmaşık ve maliyetli olabilir.
● Risk Transferi: Malın belirlenen noktaya ulaşmasının ardından tüm riskler alıcıya geçer,
bu durum bazı alıcılar için olumsuz bir durum teşkil edebilir.
● Lojistik Planlama: Satıcının malı belirlenen noktaya kadar taşıması gerektiğinden, son
teslim noktasının lojistik planlaması konusunda sınırlamalar olabilir.
● Maliyet Belirsizliği: Alıcı için, gümrük vergileri ve diğer ithalat masraflarının önceden
tam olarak bilinmemesi maliyet planlamasını zorlaştırabilir.
Bu dezavantajlar, DAP teslim şeklinin seçimi sırasında dikkate alınması gereken önemli faktörler
arasında yer alır.
DAP Teslim Şekli Neden Tercih Edilir
DAP teslim şeklinin tercih edilme sebepleri arasında şu özellikler ön plana çıkar:
● Maliyet ve Riskin Net Dağılımı: Satıcı ve alıcı için maliyetlerin ve risklerin açık bir
şekilde tanımlanması.
● Esnek Teslimat Noktası: Alıcının malın teslim alınacağı konumu belirleyebilmesi.
● Küresel Ticarette Kolaylık: Farklı ülkeler arasında ticaret yapılırken lojistik ve gümrük
işlemlerinde kolaylık sağlaması.
● Planlama Avantajı: Hem satıcı hem de alıcı için taşıma ve gümrük işlemleri açısından
önceden planlama yapabilme imkanı.
Bu faktörler, DAP teslim şeklinin uluslararası ticarette sıklıkla tercih edilmesinin temel
nedenleridir.
DAP Teslim Şeklinde Satıcı Sorumlulukları Nelerdir?
DAP teslim şeklinde satıcının sorumlulukları şunları içerir:
● Malın Hazırlanması: Satıcının, sözleşmede belirtilen şartlara uygun olarak malı
hazırlaması gerekir.
● Taşıma Masrafları: Malın alıcıya teslim edileceği yere kadar olan tüm taşıma
masraflarını satıcı karşılar.
● Risk Taşıma: Satıcı, malın belirlenen teslim noktasına kadar olan tüm riskleri üstlenir.
● Gümrük ve Resmi İşlemler: Malın ihraç edilmesiyle ilgili tüm gümrük işlemleri, vergiler,
harçlar ve diğer resmi masraflar satıcının sorumluluğundadır.
Bu sorumluluklar, DAP teslim şeklinin uluslararası ticarette etkin bir şekilde kullanılmasını sağlar,
satıcı ve alıcı arasında net bir sorumluluk dağılımı sunar.
DAP Teslim Şeklinde Alıcı Sorumlulukları Nelerdir?
Alıcının DAP teslim şeklinde üstlendiği sorumluluklar aşağıdaki gibidir:
● Gümrük İşlemleri: Varış ülkesinde malın ithalatı için gereken tüm gümrük işlemlerini
yapmak.
● Vergi ve Harçlar: İthalat sırasında ödenmesi gereken vergi, harç ve diğer masrafları
karşılamak.
● Teslim Alınan Malın Kontrolü: Malın teslim alındığı noktada, hasarsız ve sözleşme
şartlarına uygun olarak teslim alındığını kontrol etmek.
● Malın Alınması: Satıcı tarafından belirlenen noktada malı almak ve sonrasında kendi
tesislerine taşımak için gerekli düzenlemeleri yapmak.
Bu sorumluluklar, alıcının malın gümrükleme ve son teslim alınması sürecindeki yükümlülüklerini
netleştirir.
DAP Teslim Şekli Nasıl Hesaplanır?
DAP teslim şekli fiyat hesaplaması, uluslararası ticarette önemli bir adımdır ve birçok farklı
kalemi içerir. DAP fiyat hesaplaması yapılırken dikkate alınması gereken ana kalemler şunlardır:
● Ürün Maliyeti: Satılan ürünün üretim veya alım maliyeti.
● Birim Karı: Satıcı firmanın ürün başına eklediği kâr marjı.
● Paketleme Masrafı: Ürünün nakliye sırasında korunmasını sağlayacak şekilde
paketlenmesi için yapılan harcamalar.
● Yükleme Maliyeti: Ürünlerin taşıma aracına yüklenmesi sırasında ortaya çıkan
masraflar.
● İç Nakliye Masrafı: Ürünlerin satıcının deposundan yükleme noktasına taşınması için
gereken nakliye giderleri.
● İhracatçı Gümrük Masrafları: Ürünlerin ihraç edilmeden önceki gümrük işlemleri ve ilgili
masraflar.
● Sigorta Masrafı: Ürünlerin nakliye sırasında karşılaşabileceği risklere karşı yapılan
sigorta giderleri.
● Navlun Giderleri: Ürünlerin alıcıya teslim edileceği yere kadar olan taşıma ücreti.
● Alıcının Ülkesindeki İç Nakliye Masrafları: Ürünlerin varış noktasından alıcının
depolarına taşınması için gereken nakliye giderleri.
Bu kalemlerin tümü toplandığında, DAP teslim şeklinin toplam fiyatı hesaplanmış olur. Bu, hem
alıcı hem de satıcı için net bir maliyet hesaplaması sunar ve ticaretin şeffaflığını artırır.
Sıkça Sorulan Sorular
DAP (Delivered At Place) teslim modeli için sıkça sorulan soruları sizin için derledik ve
yanıtladık.
DAP sigortası gerekli midir?
DAP teslim şeklinde sigortalama zorunluluğu yoktur.
Bununla birlikte, satıcı en fazla sorumluluk ve yükümlülüğe sahip olduğundan genellikle malların
varış noktasına kadar güvenli bir şekilde taşınması için sigorta yaptırır. Bir satıcı yükümlü olduğu
nakliyenin sadece bir kısmını karşılayabilir; ancak, uzmanlar satıcının tam nakliye, yani baştan
sona sigorta yaptırmasını tavsiye ediyor.
Ayrıca, alıcı ve satıcıların satış sözleşmesinde sigorta şartlarını ve koşullarını açıkça
belirtmeleri ihtilafı önlemek ve dolayısıyla sevkiyatı tehlikeye atmamak için önemlidir.
DAP tesliminde gümrük masrafları kime ait?
DAP teslim şeklinde gümrükleme masrafları alıcıya aittir.
DAP (Delivered At Place) teslim şeklinde, satıcı malları alıcının belirlediği teslim noktasına kadar
ulaştırmakla yükümlüdür. Ancak bu yükümlülükler, malların belirtilen yere taşınması ve teslim
edilmesiyle ilgili masrafları kapsar; gümrükleme masrafları, vergiler, resimler ve teslim
noktasında ortaya çıkan diğer masraflar ise alıcının sorumluluğundadır.
DAP da navlunu kim öder?
DAP (Delivered At Place) teslim şekli kapsamında, navlun ödemesi satıcı tarafından yapılır.
Bu, satıcının malları alıcının belirlediği varış noktasına kadar taşıma maliyetlerini ve ilgili tüm
riskleri üstlendiği anlamına gelir. Dolayısıyla, DAP teslim şeklinde, malların alıcıya belirlenen
yerde teslim edilmesine kadar olan nakliye masrafları satıcıya aittir.