CFR (Cost and Freight) Teslim Şekli Nedir?

CFR, dış ticarette sıkça tercih edilen bir teslim şeklidir. CFR terimi, “Cost and Freight” kelimelerinin kısaltmasıdır ve Türkçe’ye maliyet ve navlun olarak çevrilebilir. Bu teslim şeklinde, satıcı malları belirlenen liman üzerinden ihraç eder ve taşıma masraflarını öder. 

Uluslararası ticarette CFR teslim şekli, malın satıcıdan alıcıya geçiş sürecini belirler. Bu teslim şeklinde taşıma masrafları satıcı tarafından karşılanırken, malın sigortası alıcıya aittir. CFR, ticaretteki risklerin ve sorumlulukların satıcıdan alıcıya geçişini belirleyen önemli bir terimdir.

Bu yazıda CFR teslim şeklinin ne olduğu, nasıl uygulandığı, satıcı ve alıcının hangi sorumluluklara sahip olduğu detaylı şekilde ele alınmaktadır. Ayrıca CFR ile benzer teslim şekilleriyle olan farkları, maliyet hesaplama yöntemi ve sigorta sorumluluğu gibi kritik noktalar örneklerle açıklanmaktadır.

CFR Teslim Şeklinin Özellikleri Nelerdir? Neleri Kapsar?

CFR teslim şekli, Incoterms 2020 kuralları içerisinde tanımlanmış 11 teslim şeklinden birisidir. Cost and Freight (CFR) teslim şeklinin özellikleri şu maddelerden oluşmaktadır:

• CFR teslim şeklinde satıcı, malları yükleme limanında kendi tespit edeceği gemiye yüklemesi ile teslim sorumluluğunu yerine getirir.
• Taşıyıcının seçimi, taşıma sözleşmesinin yapılması ve boşaltma limanına kadar navlun bedelinin ödenmesi satıcının sorumluluğundadır.
• Satıcının varış limanında malların boşaltma giderlerini ödeme sorumluluğu yoktur. Bu konu karşılıklı anlaşmaya bırakılmıştır.
• Sadece denizyolu taşımalarında kullanılabilir. CFR teslimat şekli havayolu veya karayolu taşımacılığı için uygun değildir.
• Satıcının alıcıya sigorta ile ilgili bir sorumluluğu bulunmamaktadır, alıcının sigorta yaptırması tavsiye edilir.
• Sigorta işlemi ile ilgili bilgileri alıcıya iletmek satıcının sorumluluğundadır.

CFR teslim şekli kapsamında aşağıdaki maliyet unsurları yer alır:

• Üretim Maliyetleri: Malzeme, işçilik ve enerji gibi unsurların toplamı.

• Ambalaj Maliyetleri: Ürünlerin güvenli paketlenmesi için yapılan masraflar.

• Taşıma Maliyetleri: Ürünlerin bir konumdan başka konuma nakledilmesi için yapılan harcamalar.

• Gümrük İşlemleri ve İhracat Vergileri: İhracat sırasında ödenen vergiler ve harçlar.

• Navlun masrafları: Varış limanına kadar olan deniz taşıma maliyeti.

• Yükleme limanına kadar olan nakliye masrafları

• Limanda yükleme masrafları

Cost and Freight (CFR) Teslim Şeklinde Satıcının Sorumlulukları Nelerdir?

Satıcının (ihracatçının) CFR teslim şeklindeki sorumlulukları sıralandığı gibidir:

• Satış sözleşmesinde belirtilen niteliklere uygun olarak malları hazırlamak.
• İhracat ile ilgili gümrük işlemlerini tamamlamak ve oluşan giderleri karşılamak.
• Taşıma acentesi ile anlaşmaya vararak varış limanına kadar olan navlun bedelini ödemek.
• Kendi tesislerinde yükleme yapmak ve ihracat yüklerini iç sevkiyatı organize ederek limana ulaştırmak.
• Malları gemiye yüklemek.
• Ürünlerin nakliyeciye teslim edildiği bilgisini alıcıya vermek.
• Alıcının ürünleri teslim alabilmesi için gerekli bildirimleri yapmak.
• Sevkiyat planını, alıcının bildirdiği termine göre yapmak.
• Nakliyeciden alınacak ETA (tahmini varış tarihi) bilgisini alıcıya bildirmek.
• Yüklemeden sonra, gemi termininde oluşabilecek gecikme ihtimaline karşın gemi varış limanına varıncaya kadar belirli aralıklarla varış tarihini kontrol etmek.
• Düzenlenen ticari fatura (commercial invoice), taşıma belgesi ve gerekli diğer belgeleri ödeme şeklini dikkate alarak alıcıya göndermek. Özellikle fatura örneği ile birlikte tüm sevkiyat belgelerinin eksiksiz hazırlanması kritiktir.

Cost and Freight (CFR) Teslim Şeklinde Alıcının Sorumlulukları Nelerdir?

Alıcının (ithalatçının) CFR teslim şeklindeki sorumlulukları aşağıda sıralanmaktadır:

• Satış sözleşmesi maddelerine uygun olarak mal bedelini ödemek.
• Sevkiyat başlangıcında sigorta işlemlerini yapmak.
• İthalat sürecinin ve masraflarının sorumluluğunu üstlenmek.
• Gümrük belgelerini düzenlemek, ithalat vergilerini ve harçlarını ödemek.
• Gümrükleme işlemlerini tamamlamak.
• Taşıma sözleşmesinde varış limanındaki boşaltma masrafları kendi üzerine yazılıysa bu masrafları ödemek.
• Yük varış limanına ulaştığı andan itibaren, limandaki işlemler ve kendi ülkesinde gümrükleme dahil tüm masraf ve riskleri üstlenmek.
• Taşıma boyunca malla ilgili olarak yapılmış olan navlun dışındaki bütün masrafları ödemek.

CFR Teslim Şekli Nasıl Uygulanır?

CFR teslim şekli, uluslararası ticarette özellikle deniz taşımacılığında kullanılan sistematik bir süreçtir. İlk olarak satıcı ve alıcı arasında “CFR + varış limanı” şeklinde bir anlaşma yapılır. Satıcı, malları sözleşmede belirtilen niteliklere uygun şekilde hazırlar ve ihracat için gerekli tüm gümrük işlemlerini tamamlar. 

Ardından satıcı kendi belirleyeceği bir gemi ve taşıma acentesiyle anlaşarak malların iç nakliyesini organize eder ve yükleme limanına ulaştırır. Mallar gemiye yüklendiği anda hasar riski alıcıya geçer, ancak taşıma sorumluluğu satıcıdadır. Satıcı, nakliyeciden aldığı tahmini varış tarihini (ETA) alıcıya bildirir ve sevkiyat süresince olası gecikmelere karşı düzenli aralıklarla güncelleme sağlar. 

Mallar varış limanına ulaştığında, alıcı gümrük işlemlerini tamamlayarak malları teslim alır. Satıcı ayrıca tüm gerekli belgeleri (ticari fatura, taşıma belgesi vb.) alıcıya göndererek malların sorunsuz teslim alınmasını sağlar. Bu teslim şeklinde satıcı, varış limanına kadar olan navlun bedelini öder, ancak boşaltma masrafları genellikle alıcıya aittir.

Cost and Freight (CFR) Fiyatı Nasıl Hesaplanır?

CFR fiyatlandırması, uluslararası ticarette satıcının (ihracatçının) tüm maliyet kalemlerini dikkatlice hesaplamasını gerektiren kapsamlı bir süreçtir. 

CFR Fiyat = Ürün Maliyeti + Kar Payı + Paketleme + Yükleme + İç Nakliye + Liman Masrafları + Gümrük Masrafları + Navlun Bedeli

Satıcı öncelikle ürünün temel maliyet unsurlarını (hammadde, işçilik, üretim giderleri) belirleyerek başlar ve üzerine kar payını ekler. 

Ardından ihracat sürecindeki tüm operasyonel maliyetleri hesaba katar: ürünün paketleme masrafları, fabrikadan çıkış ve yükleme işlemleri, yükleme limanına kadar olan iç nakliye bedeli, liman terminal masrafları, elleçleme ücretleri ve ihracat gümrük masrafları sırayla eklenir. 

Son ve en önemli kalem olarak varış limanına kadar olan deniz taşımacılığı navlun bedeli de fiyata dahil edilir. 

CFR ve CIF Farkı (Tablolu Karşılaştırma)

CFR ve CIF teslim şekilleri arasındaki en temel fark sigorta sorumluluğudur.

Sıkça Sorulan Sorular

Cost and Freight (CFR) teslim şekliyle ilgili diğer merak edilenleri cevapladık.

CFR teslim şeklinde sigorta kime aittir?

CFR teslim şeklinde sigorta sorumluluğu alıcıya aittir. 

Satıcının alıcıya sigorta ile ilgili bir sorumluluğu bulunmamaktadır. Alıcının sigorta yaptırması tavsiye edilmektedir. Satıcının yükümlülüğü sadece sigorta işlemi ile ilgili bilgileri alıcıya iletmektir. 

CFR teslim şekli navlunu kim öder?

CFR teslim şeklinde navlun, satıcı tarafından ödenir. 

Cost and Freight (Maliyet ve Navlun) isminden de anlaşılacağı üzere, satıcı malları belirlenen varış limanına kadar olan navlun (deniz taşıma) bedelini ödemekle yükümlüdür. Satıcı, taşıma acentesi ile anlaşmaya vararak varış limanına kadar olan navlun bedelini karşılar. Ancak varış limanındaki boşaltma masrafları ve bu noktadan sonraki tüm masraflar alıcının sorumluluğundadır.

CFR (Cost and Freight) ile benzer teslim şekilleri nelerdir?

CFR ile benzer teslim şekilleri şunlardır:

• FOB (Free On Board): CFR teslim şekli ile benzer özelliklere sahiptir. Satıcının sorumluluğu malların gemiye yüklenmesiyle sona erer. Ana fark, FOB’da navlun ödemesinin alıcıya ait olmasıdır.
• FAS (Free Alongside Ship): Yükleme limanındaki sorumlulukları içerir. Satıcı, malları gemi yanına getirmekle yükümlüdür ancak gemiye yükleme sorumluluğu alıcıya aittir.
• CIF (Cost, Insurance and Freight): CFR’ye çok benzer, tek fark sigorta sorumluluğunun satıcıda olmasıdır. Satıcı, navlun ödemesini yaptığı gibi sigorta işlemlerini de üstlenir.